1.      Τι είναι LEADER +;

Το LEADER + είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της υπαίθρου μέσα από την αειφόρο ανάπτυξη. Η αειφορία αυτή επιτυγχάνεται μέσα από δραστηριότητες των κατοίκων που αναδεικνύουν τις ομορφιές του τόπου τους, αποτελούν μια ακόμη πηγή εισοδήματος και παράλληλα προστατεύεται η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά.

Οι άνθρωποι των αγροτικών περιοχών, παράλληλα με την ενασχόλησή τους με τη γεωργία ή την κτηνοτροφία, μπορούν να αναπτύξουν νέες πρωτοβουλίες-επενδυτικές δραστηριότητες, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με άλλα λόγια, το LEADER +  δεν είναι ένα ακόμη πρόγραμμα κοινοτικών επιδοτήσεων ή στήριξης αγροτικών προϊόντων, οι οποίες παρέχονται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό μέσω του Υπουργείου Γεωργίας. Εδώ οι κάτοικοι των τοπικών κοινωνιών ενεργοποιούνται μόνοι τους, αποφασίζουν οι ίδιοι για την τύχη τους, προβαίνουν σε μικρές επενδύσεις που δημιουργούν, όμως, έναν ιδιαίτερα παραγωγικό ιστό και κάνουν πράξη οι ίδιοι όσα οραματίζονται για την ανάπτυξη της περιοχής τους. Τα κέντρα λήψης των αποφάσεων δεν βρίσκονται σε κάποιο απομονωμένο από τα προβλήματα της υπαίθρου γραφείο κεντρικής υπηρεσίας στην Αθήνα, αλλά εκεί, στην ίδια την κοινότητα.

Όλα τα παραπάνω συμπυκνώνονται στους δύο γενικούς αναπτυξιακούς στόχους του LEADER + :

•          Ολοκληρωμένη, υψηλής ποιότητας, αειφόρος ανάπτυξη της υπαίθρου μέσω πιλοτικών εφαρμογών.

•          Ενίσχυση της προσπάθειας για άρση της απομόνωσης των αγροτικών περιοχών σε όλα τα επίπεδα οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Η πρωτοβουλία LEADER + θα εφαρμοσθεί την περίοδο 2000-2006.

2.      Ποιες περιοχές αφορά το LEADER + ;

Το LEADER + απευθύνεται σε όλες τις αγροτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, στη χώρα μας θα εφαρμοστεί κυρίως στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, ώστε να ενισχυθεί η προσπάθεια ανάκαμψής τους. Αξίζει να σημειωθεί, άλλωστε, ότι σύμφωνα με την πιο πρόσφατη απογραφή, αυτή του 1991, το 15,6% του συνολικού πληθυσμού, καθώς, λόγω των δυσμενών συνθηκών ζωής, οι νέοι μεταναστεύουν προς τα αστικά κέντρα. Υπολογίζεται ότι περίπου πάνω από το 33% του πληθυσμού των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών έχει μετακινηθεί εκτός των ορίων των περιοχών του.

Το LEADER + είναι μια μοναδική ευκαιρία, προκειμένου οι περιοχές αυτές όχι μόνο να μην ενημερώσουν, αλλά να αναγεννηθούν.

3.      Ποιοι υλοποιούν το LEADER + ;

Η εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος LEADER+ θα πραγματοποιηθεί μέσω των τοπικών προγραμμάτων LEADER +. Τα τοπικά προγράμματα LEADER+ υλοποιούνται από Αναπτυξιακές Εταιρείες οι οποίες ονομάζονται Ομάδες Τοπικής Δράσης. Η Ο.Τ.Δ. συγκροτείται από τοπικούς φορείς όπως :

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, σύλλογοι, επιμελητήρια, συνεταιρισμοί και ενώσεις γεωργικών συνεταιρισμών, γυναικείοι συνεταιρισμοί, επιστημονικοί φορείς, περιβαλλοντικές και άλλες οργανώσεις, ιδιώτες.

4.      Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν στο LEADER+ ;

Επένδυση στα πλαίσια του LEADER+ μπορεί να κάνει φυσικό ή νομικό πρόσωπο (ιδιώτες, Ο.Τ.Α., επιχειρήσεις Ο.Τ.Α., Συνεταιρισμοί, Σύλλογοι κλπ.)

5.      Τι δραστηριότητες μπορούν να αναπτύσσονται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας LEADER+ ;

Βασικός άξονας της πρωτοβουλίας LEADER+ είναι η εφαρμογή ολοκληρωμένου και πιλοτικού χαρακτήρα στρατηγικών αγροτικής ανάπτυξης που περιλαμβάνουν :

Α. Παρεμβάσεις αγροτικού συνεταιρισμού ολοκληρωμένης   προσέγγισης :

•          Δημιουργία και βελτίωση της υπάρχουσας δυναμικότητας σε κλίνες.

•          Αγροκτήματα που θα μπορούν να επισκέπτονται οι τουρίστες και να διανυκτερεύουν σε αυτά.

•          Προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού (θρησκευτικός, ιαματικός, εκπαιδευτικός κλπ)

•          Δημιουργία τοπικών κέντρων οργάνωσης, πληροφόρησης και προώθησης του αγροτουρισμού.

Β.     Μικρές Βιοτεχνίες & επιχειρήσεις :

•          Μονάδες οικοτεχνίας, χειροτεχνίας και ειδών παραδοσιακής τέχνης.

•          Επιχειρηματική αξιοποίηση τοπικών φυσικών πόρων.

•          Επιχειρήσεις μεταποίησης και τυποποίησης τοπικών προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής (ελιές, γλυκά, ποτά, γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλαντικά).

•          Επιχειρήσεις παραγωγής ειδών διατροφής, μετά την πρώτη μεταποίηση.

•          Επιχειρήσεις αξιοποίησης αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών σε πρωτότυπες εφαρμογές.

•          Αξιοποίηση παραδοσιακών τεχνικών και χώρων (επισκέψιμα οινοποιεία, πατητήρια, κελάρια).

•          Εκτροφεία θηραμάτων.

•          Επιχειρήσεις αξιοποίησης ήπιων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

•          Εκθετήριο προϊόντων.

•          Επιχειρήσεις κοινωνικής εξυπηρέτησης (π.χ. παιδικοί σταθμοί).

•          Βελτίωση επιχειρήσεων προς την κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος.

Γ.  Στήριξη της ανταγωνιστικότητας και ποιότητας με αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και τεχνογνωσίας.

•          Εγκατάσταση συστημάτων διασφάλισης ποιότητας (ISO & HACCP).

•          Δικτύωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων (clusters)..

•          Τοπικά σύμφωνα ποιότητας.

•          Ανάπτυξη ηλεκτρονικών συστημάτων πληροφόρησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

•          Ανάπτυξη ηλεκτρονικού εμπορίου.

•          Ανάπτυξη τηλεεργασίας.

•          Στήριξη διεπαγγελματικών οργανώσεων.

•          Δίκτυα διανομής.

Δ.   Προστασία – ανάδειξη και αξιοποίηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

•          Αξιοποίηση, ανάδειξη και προστασία περιοχών φυσικής ομορφιάς.

•          Οριστική αναβάθμιση περιοχών με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον (δημιουργία, δηλαδή παραδοσιακών οικισμών).

•          Ανάδειξη μνημείων, ιστορικών κτιρίων και κτιρίων αγροτικής κληρονομιάς.

•          Αναπαλαίωση αγροτικών κτισμάτων και ένταξή τους στις ανάγκες της σύγχρονης ζωής (εκτός της αγροτουριστικής δραστηριότητας).

•          Σήμανση αξιοθέατων, μνημείων, μονοπατιών.

•          Δημιουργία και βελτίωση των υπαρχόντων καταφυγίων.

•          Ίδρυση μουσείων αγροτικής, λαογραφικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

•          Ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων που έχουν σχέση με τη λαογραφική παράδοση του τόπου.

•          Κατασκευή γεφυριών και μονοπατιών.

•          Ανάπτυξη συστημάτων παρακολούθησης και προστασίας του περιβάλλοντος.

Άλλες δράσεις που μπορούν να περιληφθούν στο LEADER+ και αφορούν στην υποστήριξη των παρεμβάσεων του προγράμματος (κατάρτιση και εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του πληθυσμού, προβολή και προώθηση τομέων, προϊόντων και περιοχών), καθώς και στην τεχνική στήριξη Ομάδων Τοπικής Δράσης (στελέχωση και λειτουργία).

Φυσικά και επιτρέπονται. Μάλιστα, στην πρωτοβουλία LEADER+ προβλέπεται ειδικός άξονας για τις συνεργασίες, τόσο μεταξύ περιοχών στο ίδιο κράτος, όσο και μεταξύ περιοχών που βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη. Η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας και γιατί όχι οι κοινές ενέργειες θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά συστατικά για την επιτυχία των δράσεων του LEADER+.  

Εκτός από τα παραπάνω, στο πλαίσιο της LEADER προωθείται η δικτύωση που έχει ως στόχο τη διάδοση και ανταλλαγή επιτυχημένων πρακτικών, καθώς και την προώθηση εμπειριών και τεχνογνωσίας μεταξύ όλων των περιοχών ολοκληρωμένης αγροτικής ανάπτυξης με βάση το LEADER. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, καθιερώνεται ειδικός άξονας προτεραιότητας μέσα στο πρόγραμμα.

6.      Πως μπορεί κάποιος να συμμετάσχει στο LEADER+ ;  

•          Μετά την έγκρισή τους οι Ομάδες Τοπικής Δράσης θα προβούν σε ευρεία δημοσιοποίηση του προγράμματός τους με σκοπό να καλέσουν κάθε ενδιαφερόμενο επενδυτή να υποβάλει την πρότασή του.

•          Προτάσεις από υποψήφιους επενδυτές μπορούν να υποβληθούν, εφόσον :

• • στην περιοχή στην οποία θέλουν να υλοποιήσουν την επένδυσή τους υλοποιείται τοπικό πρόγραμμα LEADER+
  • περιλαμβάνεται αντίστοιχη δραστηριότητα στο τοπικό πρόγραμμα
  • Οι προτάσεις από τους ενδιαφερόμενους υποψήφιους επενδυτές συντάσσονται βάσει υποδείγματος που ονομάζεται «φάκελος υποψηφιότητας», το οποίο χορηγείται από την Ο.Τ.Δ.

•          Οι προτάσεις υποβάλλονται στην Ο.Τ.Δ. και αξιολογούνται από αυτήν (από αρμόδια επιτροπή), σύμφωνα με κριτήρια τα οποία θα είναι εκ των προτέρων γνωστά.

•          Μετά την αξιολόγηση και την επιλογή των επενδύσεων που θα ενταχθούν τελικά στο πρόγραμμα υπογράφεται σύμβαση μεταξύ του επενδυτή (τελικού δικαιούχου) και της ΟΤΔ, στην οποία αποτυπώνονται και γίνονται αμοιβαία αποδεκτές οι υποχρεώσεις και οι όροι υλοποίησης του έργου.

Χρηματοδοτικά στοιχεία του προγράμματος